In het voorjaar van 2015 maakte ik, net als ieder jaar voor ik naar Visit Scotland Expo ga om met allerlei toeristische Schotse bedrijven te spreken, een reis door Schotland. Ik bezoek dan een aantal van de accommodatie adressen waar ik mee werk en nieuwe bezienswaardigheden, die interessant zouden kunnen zijn en ben altijd op zoek naar mooie wegen voor mijn klanten. Je kunt tenslotte niet iedereen het zelfde programma aan bieden en ik zie het ook als een hele grote uitdaging om juist een enorme variatie in reizen aan te kunnen bieden.
Vorig jaar kwamen de whisky distilleerderijen ineens in beeld en waren er erg veel aanvragen voor de meest bekende in de whiskygebieden Speyside en Islay. Prachtig natuurlijk en er zijn er zo veel dat je naar hartenlust kunt kiezen, maar er zijn nog zo veel meer interessante distilleerderijen, die niet zo vaak in het zonnetje gezet worden.
Een ervan is Deanston Distillery bij Doune, niet ver van Stirling en een bezoek kan mooi gecombineerd worden met Doune Castle dat door Monty Python beroemd geworden is ‘ Always look on the bright side of life ‘ (pedom, pedom pedom pedom).
Ik bezocht Deanston en deed samen met een grote familie met kinderen de rondleiding. Het 
viel mij op dat de gids erg enthousiast was en zich niet alleen tot de feiten beperkte, maar overal antwoord op kon geven en dat je mensen aan het werk zag en ook met hen kon praten.
Het enorme gebouw was oorspronkelijk een katoenfabriek, die in 1785 de deuren opende. Veel Schotse boertjes uit de Highlands moesten hun grond verlaten omdat ze plaats moesten 
maken voor schapen, die de machtige grootgrondbezitters veel meer geld brachten. Een baan in de katoenfabriek was enorm populair want naast inkomen kreeg je ook woonruimte en er werd zelfs een school gebouwd, zodat alle kinderen van het personeel een deel van de dag naar school konden: heel sociaal en een luxe!
Toen het in 1965 niet meer lonend was om katoen te fabriceren werd alles stilgelegd: het einde van een eens zo succesvol bedrijf. Gelukkig was het ook het begin voor een ander bedrijf, want door de ligging aan de rivier en de constant lage temperatuur in de voormalige weverijen, was het de ideale locatie voor een whisky 
distilleerderij: Deanston Distillery werd geboren in 1967.
Het is een traditionele distilleerderij waar alles nog met de hand gaat en je de vakmensen aan het werk ziet (dit in tegenstelling tot veel distilleerderijen, waar computers het werk doen en er nauwelijks personeel ter plekke is).
De whisky is ‘unchill filtered’ , wat wil zeggen dat er niets aan toe gevoegd wordt en ook niets verwijderd wordt zodat de whisky die hier gemaakt wordt 100% natuurlijk is.
De whisky wordt 2 maal gedestilleerd: eerst in de ‘wash’ waar het een alcoholpercentage van 20 – 
30% krijgt en daarna in de ‘spirit still’ waar het verdeeld wordt in ‘the head’ ‘the tail’ en ‘the heart’. Alleen ‘the heart’ wordt gebruikt voor de whisky en de rest wordt hergebruikt in de volgende ronde.
Dan begint het lange wachten van tenminste 10 jaar en langer: de whisky wordt opgeslagen in eiken vaten uit Kentucky, die de Deanston whisky zijn kenmerkende smaak geeft. De vaten worden naar de voormalige weverij gerold, waar ze in de constante lage temperatuur met rust gelaten worden.
Er zijn verschillende rondleidingen voor ‘nieuwkomers’ die wel eens willen zien hoe dat nu 
allemaal in zijn werk gaat, maar ook voor de ‘kenners’, die wat dieper in de whisky willen duiken en ook wat meer willen proeven.
De Deanston Tour kost 8.00 en duurt ong. 50 minuten. U begint met de geschiedenis van het fraaie gebouw, bezoekt de distilleerderij en beëindigt de tour met een ‘wee dram of Deanston 12 year old’
De Deanston Classic Tour kost 10.00 en duurt ong. 50 minuten. Hij is wat diepgaander: u werpt een blik in de open mash tun, ziet de prachtige koperen ketels en Warehouse 2B waar de whisky in de vaten ligt de rijpen. Aan het eind proeft 
u in de Tasting Room de Deanston 12 year old en de Deanston Virgin Oak.
De Deanston Tasting Tour kost 18.00 en duurt ong. 60 minuten. Naast de rondleiding in de distilleerderij, hebt u een proeverij, waarbij u ervaart dat whisky die gebrouwen wordt via een traditioneel proces anders smaakt. U proeft 3 drams of Deanston Highland Single Malt Scotch Whisky.
De Deanston Heritage Tour kost 30.00 en duurt ong. 75 minuten. Tijdens een wandeling door het historische dorpje op de oever van de rivier hoort u verhalen over de sociale geschiedenis van de gemeenschap en komt u bij de bron. 
Daarna volgt de Deanston Tasting Room Experience, waarbij u 3 drams of Deanston proeft.
De Deanston Whisky and Chocolate Tours kosten 20.00 of 25.00 en duren ong. 90 minuten. U krijgt eerst een rondleiding in de distilleerderij en proeft dan 3 verschillende whisky’s met 3 bijpassende chocolaatjes, die door Highland Chocolatier Iain Burnett, gemaakt zijn. Bij de tour van 25.00 zijn er 4 whisky’s met 4 verschillende chocolaatjes.
Hoewel het gebouw niet helemaal toegankelijk is, doen ze hun uiterste best om het ook voor de wat minder 
mobiele mens in een rolstoel of voor een blinde/slechtziende bezoeker met hond mogelijk te maken om een rondleiding mee te maken.
Openingstijden: 7 dagen per week van 10.00 – 17.00. Op ieder heel uur beginnen de rondleidingen. De laatste om 16.00 en ook uw kleine kinderen mogen mee met de rondleiding. Er is een goed gesorteerde winkel bij en een restaurant.
Ik heb zo langzamerhand al heel wat ‘ basis’ rondleidingen in whisky distilleerderijen meegemaakt en had vaak het gevoel dat het niet uitmaakte waar je naar toe 
ging, want het verhaal is toch altijd hetzelfde. Dat is in principe natuurlijk ook zo, maar van deze enthousiaste rondleiding in dit prachtige historische gebouw met zijn lange geschiedenis werd ik toch een beetje blij en stapte na dit bezoek met een voldaan gevoel weer in mijn auto, op naar de volgende plek. (wat is het leven van een touroperator toch zwaar!)
Benieuwd wat TravellingWELL.nl aanbiedt op whisky gebied? Klik dan op Whiskyreizen.
Tina Somberg 