Dit is het eerste wat u van Iona ziet, de aanlegsteiger van de boot. Rechts van de aanlegplaats liggen ong. 20 huisjes en de andere 50 liggen verspreid over het eiland.
Oorspronkelijk een eiland van de Druïden, een centrum voor zon aanbidding. Zij waren toen, net als nu, aangetrokken door het bijzondere licht en de vele zonuren, vergeleken met Mull, wat zo dichtbij ligt. Het eilandje is ong. 6 km. lang en 750m breed en het ligt op 1.5 km. afstand van Mull.
De heilige Columba (521-597), die uit een rijke familie kwam en voor het zelfde geld ook koning van Ierland had kunnen worden, koos voor de kerk en kwam er met zijn 12 metgezellen (563) wat het startpunt werd van de roem van het eiland. Het wordt gezien als de wieg van het Schotse christendom. St Columba wijdde zijn verdere leven aan de bekering van de Pikten. Hij maakte veel missiereizen door heel Schotland. Hij overleed in 597 en werd op Iona begraven. Na zijn dood werd het eiland een belangrijk pelgrimsoord. Iona is van Historic Scotland
Aanvallen van Vikingen in de 9de en 10de eeuw verwoestten het klooster. Zij vermoordden 68 monniken in 806. In 1203 stichtte Reginald MacDonald, Lord of the Isles, een nieuw klooster voor de Benedictijnen op het eiland. Enige tijd later stichtte hij een klooster voor Augustijner nonnen. De Benedictijner kerk werd in 1507 verheven tot kathedraal. Van het Augustijner nonnenklooster ( The Nunnery) is nu alleen een ruïne over. In 1688 kwam het eiland in het bezit van Argyll. De achtste graaf van Argyll schonk de kathedraal aan de Church of Scotland in 1899. De kloostergebouwen werden tussen 1938 en 1965 gerestaureerd. Nu zetelt er de Iona Community, die ook weer aanpassingen/restauraties heeft uitgevoerd.
Het boek of Kells, nu in Dublin, is waarschijnlijk in Iona gemaakt.
Adomnán was een Ierse afstammeling van Colomba. Hij werd monnik in Ierland in ong. 640 en werd later overgeplaatst naar Iona waar hij de 9e abt werd. Hij bracht de Keltische Kerk in lijn met de Rooms Katholieke Kerk toen hij de Romeinse datum voor Pasen overnam. Hij stelde de Law of Adomnan in, wat betekende dat onschuldige burgers, die niet betrokken waren bij oorlogen, verzekerd waren van hun veiligheid en immuniteit: een zeer opmerkelijke wet . Velen beschouwen dit als het startpunt voor de Universal Declaration of Human Rights. Zijn geschriften en gedichten worden nog steeds bestudeerd om meer uit die periode te weten te komen.
Met de twee wandelingen, die hieronder beschreven worden, ziet u het grootste deel van het eiland en komt u langs de bijzondere plekken als o.a. de Abbey, die u kunt bezoeken.
Een wandeling langs de Abbey het noorden en de top van Dun I waar fantastisch uitzicht is en naar de witte zandstranden. Zelfde weg terug.
U loopt over de rustige weg, het strand en de klim naar Dun I is steil en vaak modderig. Afstand: 7.5km. Tijdsduur: 2 uur. Stijging: 110 m.
Vanaf de pier volgt u de weg voorbij de winkel aan de linkerkant richting Abbey. Rechts zijn de overblijfselen van de Nunnery: de best bewaarde ruïne van een Nunnery in heel UK. Reginald MacDonald die de Nunnery liet bouwen stelde zijn zuster Bethoc aan als eerste priores. In de tuin kunt u heerlijk zitten mijmeren in alle rust. Voorbij de Nunnery gaat u rechts, langs de school en met de weg mee naar rechts.
Vervolgens komt u langs Maclean’s Cross, een groot elegant Celtic Cross uit de 15e eeuw. De weg buigt een beetje naar links en gaat langzamerhand wat omhoog langs de tuin van het hotel. Aan de rechterkant is de Abbey.
St Oran’s Graveyard is al eeuwen lang de begraafplaats van de Abbey en is sinds de 8e eeuw de plek waar minstens 7 Schotse koningen begraven zijn. Later werden hier ook de Chiefs van de machtige clans hier begraven als de MacKinnons, MacLeans en MacLeods.
Op het kerkhof staat een oude kapel en bijna aan het eind is het graf van John Smith, een voormalige leider van de Labour Party. De abbey is helemaal gerestaureerd en een bezoek meer dan waard. Het hele jaar geopend voor bezoekers tegen betaling.
Voor de wandeling gaat u verder op de weg langs de Iona Community Shop (interessant centrum met heel veel boeken en kunstnijverheid) en een paar verspreid staande huizen met velden er tussen.
De duidelijk zichtbare heuvel Dun I is links. Om er bovenop te komen vervolgt u uw weg tot net voorbij een rijtje witte huisjes links. U ziet dan een wegwijzer biji een hek/trapje en klimt er over heen en volgt de tekens op de kleine houten paaltjes dwars door het veld naar de voet van de heuvel. De klim is steil, maar uw moeite wordt beloond met een prachtig uitzicht op de top. Daar staat een Cairn (bergje van gestapelde stenen). Eigenlijk moet u er ook een steentje aan toevoegen, een algemeen gebruik, zodat de Cairn altijd zichtbaar blijft.
Ga dezelfde weg door het veld terug en sla linksaf om naar de noordelijke punt te gaan. U steekt croftland over dat voor het vee gebruikt wordt en er zijn nogal wat problemen met wandelaars geweest in de afgelopen jaren. Dringend verzoek: blijf op het pad dat rechtstreeks naar het strand gaat. Ga door een voetgangershekje, waarna u op een pad komt dat tussen twee omheiningen in loopt. Hierna volgt u een vaag spoor dat door voertuigen gemaakt is rechtdoor en als u voorbij een klein heuveltje bent aan uw linkerkant gaat u links. U komt bij een bankje en een hek. Ga door het hek en volg het pad naar de kustlijn. U kunt naar links lopen over drie stranden van fijn wit zand gemengd met graniet deeltjes.
Mooi uitzicht op de abbey. Als u bijna weer in het dorp bent ziet u een gedenksteen aan de linkerkant tegenover het Heritage Centre. Sla hier linksaf en volg een smal paadje naar de hoofdstraat. Hier slaat u rechts af en heb dan een iets ander laatste stukje dan op de heenweg.
Wandeling: de zuidkant van Iona
Tijdens deze wandeling op het rustige zuidelijke deel van het eiland komt u langs mooie stranden en bij de baai waar St. Columba aankwam. U loopt over asfalt naar de golfbaan, dan een wat zompig paadje over de moor en naar de baai.
Afstand: 8.5 km. Duur: 2.5 – 3 uur. Stijging: 120 m.
Volg de asfalt weg langs de Martyr’s Bay bar en de brandweerkazerne.
De weg gaat langs een oorlogsmonument en dan een verbouwde kerk. Als de weg rechts landinwaarts gaat, volgt u het en negeert een spoor naast het strand voor u. De weg gaat door de west kant van het eiland en eindigt bij een hek dat toegang geeft tot de West End Common Grazings, nu golfbaan. Volg het spoor rechtuit, maar pas op de golfers en hun ballen. Voor u bij mooie stranden komt, neemt u een graspad aan uw linkerkant. Dit leidt naar het zuidelijke stuk van de golfbaan. Mooi uitzicht hier op de baai en de kliffen in de verte. U zult ongetwijfeld de golven hoog omhoog zien spuiten. Dit komt omdat ze tegen de Spouting Cave aanslaan (moeilijk bereikbaar).
Als het spoor naar links richting bungalow gaat, gaat u naar het zuiden naar het eind van de golfbaan en steekt een zandbank over naast een omheining. De grond hier is heel vruchtbaar omdat de schelpen en het zand de grond verbeterd hebben (machair grond). Hier gaat een duidelijk spoor heuvel op: mooi uitzicht als u achter u kijkt. Op de top gaat het spoor naar Loch Staoineig. U gaat van dit spoor af en volgt een vaak drassig pad dat links langs het loch gaat. Het pad blijft over de moor gaan voor het steil afdaalt naar een baai.
Het stenige strand is verdeeld in tweeën door een enorm rotsblok. Het stuk rechts ervan ligt bezaaid met stenen. Men zegt dat St. Columba hier aankwam tijdens zijn eerste bezoek vanuit Ierland. Hij was eerst geland in Kyntyre, maar was daar verbannen omdat Ierland vanaf daar nog steeds zichtbaar was. Hij vertrok weer en ging toen hier aan wal. Eén van de stapels stenen ligt op de exacte plek waar hij zijn boot verliet, zegt men.
Dit is een schitterende plek, perfect voor een lunch of gewoon een pauze om te genieten van de sfeer, het uitzicht en het vaak prachtige licht.
De route terug is dezelfde als de heenweg.
Tina Somberg 