Schotland heeft voor 2016 het thema: Year of Innovation, Architecture and Design gekozen en wij vinden dat de spotlights dan toch echt even op Charles Rennie Mackintosh, de beroemde architect, ontwerper en kunstenaar uit Schotland gericht moeten zijn .
Zijn ontwerpen
kwamen grotendeels tot stand tijdens de Arts and Crafts beweging (Philip Morris is een van de bekendste Engelse vertegenwoordigers) , die ontstond als reactie op de fantasieloze, massaproductie van ‘kunst’voorwerpen na de Biedermeiertijd met pauwenveren, vergulde voorwerpen en draperieën: smakeloos en goedkoop. De kunstenaars uit de Arts and Craft beweging maakten hun meubels met de hand en alles paste bij elkaar: van vloerbedekking tot de lampen aan het plafond en alles er tussen in. Hun ideaal was om een mooie, strakke en rustgevende omgeving te creëren, die ook nog eens betaalbaar zou zijn voor iedereen. Helaas mislukte dat laatste want het maken kostte te veel tijd en de producten werden daardoor te duur voor de ‘gewone’ man.
Op het Europese continent had men veel bewondering voor de Arts and Crafts met de nadruk op vakmanschap en de creativiteit, maar hier sloeg men het sociale deel van betaalbaarheid over waardoor de Art Nouveau/Jugendstil een dure, exclusieve kunstvorm werd.
De Europese Art Nouveau werd gekenmerkt door gestileerde, organische vormen en veel ornamenten. Ze haalden hun inspiratie uit de Japanse prentkunst en de natuur en ze gebruikten veel golvende lijnen (denk aan 
Gustave Klimt en Alphonso Mucha).
Mackintosh moet naast vertegenwoordiger van de Arts and Crafts , echter ook als Art Nouveau artiest gerekend worden, maar dan met een kenmerkende eigen stijl.
Zijn werk is ook heel gestileerd zoals in zijn beroemde rozen sjablonen, maar hij gebruikt veel meer rechte lijnen en geometrische vormen, veelal 
ovalen. Het uiterst ornamentachtige van de Art Nouveau was hem vreemd. Zijn ornamenten zijn terughoudend en accentueerden de vormen. Hij combineerde strakke of licht gekromde lijnen met als contrast tralieachtige patronen van verticale en horizontale lijnen. Zijn meubelen waren strak, hoge rugleuningen en van eikenhout of zwart en wit gelakt.
Hij ging uit van het holistische standpunt van de Arts and Crafts: de architect was eindverantwoordelijk voor het bouwkundige ontwerp van het gebouw, maar ook voor ieder detail in het gebouw. De binnenkant moest een kunstwerk zijn en 1 geheel vormen met de buitenkant: onderscheidend, verfijnd en vanuit een intellectuele ideologie en een eenheid van kleur, vorm en stemming zijn.
Samen met Margaret en Frances Macdonald en James Herbert McNair waren zij The Four’ ook wel genoemd ‘The Glasgow Style’: en zij waren het meest vernieuwend in die tijd.
Hij werkte het meeste samen met Margaret Macdonald met wie hij in 1900 trouwde. Haar invloed op hun werken is ontzettend groot geweest en zij was net zo’n geniale ontwerper als hij, maar haar rol is helaas altijd wat onderbelicht gebleven( zoals dat wel vaker het geval is met de 
echtgenote/echtgenoot van……).
De panelen in onderstaande foto zijn van Margaret Macdonald in House for an Art Lover.
Wilt u veel verschillende werken van hem bezoeken, dan is Glasgow the place to be! In totaal zijn er 13 ontwerpen van panden uit zijn oeuvre te zien, die daadwerkelijk gebouwd zijn. Ze beslaan zijn hele loopbaan, waardoor je een heel duidelijk beeld krijgt van zijn ontwikkeling. Fascinerend!
Een van de mooiste panden aan de rand van Glasgow is House for an Art Lover, heel verfijnd en een lichtend voorbeeld van zijn kennis en kunde.
Om al die werken te gaan bespreken voert een beetje ver, want ze zijn allemaal al kort beschreven in het programma van onze Themareis naar Glasgow: Year of Innovation, Architecture and Design 2016.
Wat nog wel een toegevoegde waarde heeft, is het kleine woonhuis uit 1916: 78 Derngate in Northampton, het enige pand in Engeland van zijn hand, dat hij helemaal aan het eind van zijn werkzame leven als architect heeft ontworpen en heel anders is dan zijn Schotse werken. Natuurlijk ook hier de tralieachtige patronen, de hoge rugleuningen, de strakke lijnen, maar ook felle kleuren en in sommige vertrekken lopen de patronen zelfs door op het plafond, waardoor het een bijna hallucinerende ervaring wordt.
Een bijzonder mens en een geniale architect, die in Year of Innovation, Architecture and Design 2016 hopelijk door velen ontdekt of herontdekt gaat 
worden als de grote vernieuwer van zijn tijd.
Op Glasgow Mackintosh vindt u ontzettend veel informatie over de Mackintosh bezienswaardigheden, wandelingen met studenten van de Glasgow School of Art, tentoonstellingen, openingstijden en evt. toegangsprijzen.
Wilt u de Themareis Mackintosh in Glasgow maken, neem dan contact met ons op en we stellen hem helemaal op maat voor u samen.
Tina Somberg 