De culturele verschillen tussen de Engelsen en de Schotten zijn altijd al groot, maar 
worden pas echt duidelijk als we naar Hogmanay of te wel het Nieuwjaars feest kijken!
In de rest van de UK is Kerst hét feest en Oud en Nieuw een bijproduct, maar in Schotland is dat net anders om: Kerst is slechts de opening van een groots gebeuren.
Wat gebeurt er dan voor speciaals?
- Redding. ( letterlijk klaar maken) : de grote schoonmaak, die in tegenstelling tot in Nederland niet in het voorjaar plaats vindt (als dat tenminste nog gebeurt) , maar vóór het nieuwe jaar begint. Een teken dat men het nieuwe jaar met een fris, schoon huis wil ontvangen. Om 12 uur doet men de achterdeur open om het oude jaar uit te laten en de voordeur open om het nieuwe jaar welkom te heten! In voorbije tijden brandde men ook jeneverbes takken om kwade geesten af te weren. Zijn die niet aanwezig of vindt de bewoner het een beetje gek om rond het huis te rennen met een brandende tak, dan is het ook prima om luid schreeuwend rond je huis te rennen dat schrikt de kwade geesten ook wel af. (ik weet niet welke activiteit ik minder belachelijk vind, maar dat terzijde).
- First Footing. Het welkom heten van het nieuwe jaar is dus duidelijk belangrijk, maar nog belangrijker is wie het eerste je huis binnen komt, want hij/zij bepaalt je geluk voor het komende jaar. Het liefst ziet men een lange knappe man met donker haar en met een cadeau binnen komen (wat natuurlijk altijd wel een aardig idee is!). Deze voorkeur voor een donkerharige man stamt trouwens al uit de tijd van de Vikingen, toen een inval/het binnenkomen van zo’n blonde Viking ellende betekende.
- Auld Lang Syne. Dit lied wordt in vele landen gezongen tijdens Nieuwjaar, maar is naast de uitvinding van o.a. waterclosets of te wel wc’s afkomstig uit Schotland. De tekst werd geschreven door Robert Burns (Rabbie), de meest geliefde volksdichter in Schotland, waarschijnlijk omdat hij zo’n wild leven leidde met sex, drugs and rock and roll en lekkere fanatieke teksten schreef. Auld Lang Syne wordt gezongen om 12 uur terwijl de aanwezigen in een kring staan en elkaar vasthouden.
“And there’s a hand, my trusty fiere !
and gie’s a hand o’ thine !”
- Playing With Fire. Verspreid over heel Schotland moet er ook iets brandends de lucht in vliegen. Dat kan een grote brandende bal aan een ketting zijn, die in het water gesmeten wordt (Stonehaven) of een optocht waarbij alle deelnemers een brandende fakkel vasthouden (Edinburgh) of men steekt een enorm vuur aan zoals in Biggar (vergelijkbaar met ons Paasvuur. Heel bijzonder is ‘the burning of the clavie’ in Burghead, waar een man met een brandend vat olie op zijn hoofd een heuvel op rent en die vervolgens in brand steekt (op 11 januari).
- Recovering. Anders dan in de rest van de UK is 2 januari ook een nationale feestdag. Deze vrije dag is hoogstwaarschijnlijk in het leven geroepen, omdat een groot deel van de Schotten zo uitbundig feest gevierd had, dat ze toch van generlei waarde waren als ze moesten werken op 2 januari. De traditionele maaltijd op deze dag, die ne’erday wordt genoemd, is een overheerlijke Steak Pie.
Wilt u deze bijzondere gebeurtenissen wel eens met eigen ogen zien en samen met de Schotse bevolking feestvieren? Kijk dan op www.travellingwell.nl en kies één van de reizen in Schotland. Wij zoeken alles voor u uit, boeken de overtocht/vlucht en accommodatie en u kunt naar hartenlust genieten van het Schotse Hogmanay!
Met dank aan Anglotopia.
Tina Somberg 